Ja F het is zover; ik geloof dat ik uit mijn Indische kast aan het komen ben. 

Ik heb de doos met alle correspondentie en andere persoonlijke documenten van mijn opa bij mijn moeder opgehaald. In de doos een deel van mijn geschiedenis. Geschiedenis die intrigerend is in het licht van onze vaderlandse – ietwat vergeten – geschiedenis. Maar zeker ook in het licht van onze persoonlijke familiegeschiedenis. (Heb mijn moeder moeten beloven dat mocht ik er ooit een boek over schrijven, het helemaal fictie zal zijn.)

Als ik door de doos van Pandora ga, kom ik erachter hoe weinig je eigenlijk weet van de ander. Hoeveel verhalen er blijven liggen achter de gezichten om je heen. Tegelijkertijd merk ik hoe fijn het is dat deze verhalen wel opgetekend zijn en dat ze zo met terugwerkende kracht alsnog verteld worden. Al is het alleen maar aan je nazaten.

Het doet me denken aan het belang van al die verhalen. Die zo mooi verklaren waarom de dingen lopen zoals ze lopen, waarom je doet zoals je doet. En hoe waardevol het is om dat te delen met elkaar. Het liefst voor het te laat is. Bijvoorbeeld in een organisatie als er nieuwe medewerkers inchecken of als groepen medewerkers met elkaar moeten gaan samenwerken. In mijn werk werden die verhalen vaak via een ‘wall of wonder’ verteld. Dat was lettelijk een stuk muur, waar iedereen zijn persoonlijke hoogte- en dieptepunten en andere belangrijke gebeurtenissen op optekende. Het leverde meestal een mooie en vooral inzichtelijke persoonlijke en gezamenlijke geschiedenis op.

En nu ben ik dus bezig met onze eigen ‘wall of wonder’. Hij is voor ons uniek. Het verhaal van mijn opa begint met veel mooie en minder mooie herinneringen aan toen nog Nederlands Indië. Daarna in Nederland volgen grote en kleinere drama’s, grote en kleinere hoogtepunten. En daarbij elke keer die vraag; heeft het één invloed gehad op het ander? En hoe zou het gegaan zijn als……?

Vanuit Spinoza’s invalshoek heeft het niet zo veel zin om in de geschiedenis te duiken vanuit die maakbaarheidsgedachte. Wel om te begrijpen welke ‘natuurwetten’ ervoor gezorgd hebben dat de dingen zijn gegaan zoals ze zijn gegaan. Nu is het nog één grote warboel op mijn muur. Maar als alle nieuwe informatie is neergedaald, als alle nieuwe en oude verhalen een plekje hebben gekregen, dan ben ik ervan overtuigt dat het – á la Spinoza – mij ook meer rust gaat opleveren.