Nu ik alle tijd heb, is het eerste boek dat ik met volle aandacht lees Bullshit jobs van David Graeber. Super interessant.

Even ter verduidelijking; een bullshit baan is een baan waarvan diegene die hem uitoefent denkt dat hij nul toegevoegde waarde heeft. Dat wanneer hij de baan niet uitvoert, de wereld eigenlijk gewoon doordraait en zelfs beter af is.

En ja, ik heb in mijn leven echt taken of projecten gedaan waarvan ik het antwoord op de vraag – Doet dit ertoe? Lever ik echt een bijdrage? – schuldig moest blijven. Dan zou je zeggen dat mijn enige werk van dit moment – het zorgen voor mijn gezin en kinderen – de meest ‘rewarding job of the planet’ is. Helaas ook daar voel ik nog geen onverdeelde voldoening. Deels omdat de kinderen mega aan het puberen zijn en ik daar niet altijd een pedagogisch verantwoorde respons op heb. En deels omdat het er kennelijk toe doet wat een ander, mijn buurman, mijn vrienden oftewel de maatschappij ervan vindt.

En daar loopt het spaak. Want ik ben in een maatschappij beland waar we vooral de dingen waarderen die allesbehalve zinvol zijn. Daar lijkt de vraag of je ‘werk’ echt toegevoegde waarde heeft minder van belang. Tenminste als het salaris wat iemand verdient een maatstaf is voor die toegevoegde waarde. Een top bestuurder bij de bank verdient op dit moment aanzienlijk meer dan de politieagent bij ons om de hoek. Een manager bij Shell meer dan de leraar van je kinderen, de verpleger van je ouders, de vuilnisman uit je buurt en de vader of moeder die voor onze toekomstige generatie zorgt. Eigenlijk kun je zeggen dat hoe meer iemand toevoegt aan sociale waarden, hoe minder salaris we diegene betalen. En hoe meer salaris we iemand betalen, hoe minder iemand lijkt toe te voegen aan sociale waarden.

Het boek beschrijft onderzoeken waarmee deze best wel boute constatering wordt gestaafd. Uit één van deze onderzoeken blijkt dat een bankier met een jaarsalaris van ongeveer vijf miljoen pond, zeven pond aan sociale waarde vernietigt per pond die hij verdient. Een ziekenhuis schoonmaker met een jaarsalaris van dertienduizend pond genereert juist tien pond aan sociale waarde per pond die hij verdient. Ik ben benieuwd waar de onbezoldigde vader of moeder staat. Ik voel me ineens een stuk waardevoller en weet het zeker; ik heb geen bullshit baan.

Nu mijn buurman nog.